„Językiem bogów jest język grecki” – mawiał Cyceron. Miał rację, bo żeby nauczyć się greki trzeba nieludzkiego wysiłku. A gdy już człowiek próbuje, to bogowie wcale nie przychylają mu nieba…
Jako dowód przygotowałam dla Was ranking 5 najbardziej żenujących błędów, jakie popełniłam w języku greckim oraz bezkonkurencyjnym HITEM na samym końcu. Zapraszam!
Miejsce 5: Alkoholowa nauczka czyli podmienienie podobnie brzmiących wyrazów
Pierwsze próby rozmawiania po grecku rozpoczęłam z moim dobrym znajomym. Wyobraźcie sobie ten kontrast: ja roztrzepana, wymachująca rękami studentka, która w zależności od humoru składa zdania po polsku, angielsku lub grecku, kontra on: siwy pan po 60-tce, kopalnia wiedzy i oaza spokoju.
Wąskie uliczki, kręcący się tu i ówdzie mieszkańcy czyli idealne warunki do popełnienia pierwszej językowej gafy…
I tak, przemierzając jedną z wiosek, rozpętała się między nami wojna. Ja poirytowana ciągłym naciskaniem na mówienie po grecku (a znałam wtedy bardzo niewiele słów) i wmawianiem mi, że nie staram się wystarczająco w końcu wyrzuciłam z siebie to, co myślałam.
– Chcę się nauczyć! (thelo na matho)
W rzeczywistości nieświadomie podmieniłam słowo na zaczynające się na tę samą literę. I tak zamiast deklaracji nauki wyszłam na alkoholiczkę, która bez zażenowania przed 12.00 w południe stwierdziła, że „chce się upić!” (thelo na methiso)!
Wszyscy świadkowie tego wydarzenia wykazali dużą dozę zrozumienia: panowie oparci o kafenijo od razu przywołali nas ręką, a znajomy bez słowa pociągnął mnie w kierunku stolika. Tak nierozpoczęta lekcja greckiego zamieniła się w alkoholową degustację.
Miejsce 4: Inwencja tworzenia zdrobnień
W grece zdrobnienia często tworzy się przez dodanie do wyrazu końcówki „-aki” (np. dom to „spiti”, zaś domek to „spitaki”).
Z tą zasadą postanowili zapoznać mnie przyjaciele podczas wyjścia na obiad. Uznajmy więc, że sami byli sobie winni, gdy po odmianie paru słów zaczęłam improwizować. I tak nie znając greckiego słowa na „księżyc”, postanowiłam pomieszać angielski odpowiednik z końcówką „-aki”. W rezultacie zamiast małego księżyca wyszła mała… cipka. (munaki).
Czy muszę wspominać, że swoimi postępami w grece przyciągnęłam uwagę POŁOWY tawerny?! TRZY razy? Bo tyle razy zdążyłam to słowo powtórzyć, zanim znajomi zatkali mnie kawałkiem chleba?
Miejsce 3: Podryw na okruszki czyli akcent, który zmienił słowo
W języku greckim źle położony akcent może zmienić znaczenie słowa. Żeby Wam to wyraźniej pokazać w kolejnych przykładach podkreślę litery, na które pada akcent. Standardem w moim wykonaniu było mylenie słowa „kiedy?” (pote) z „nigdy” (pote), „pracy” (dulia) z „niewolnictwem” (dulia), albo pójściem gdzieś „pieszo” (me ta podia) z pójściem gdzieś „z fartuchem” (me ta podia).
Jednak jedna gafa szczególnie zapadła mi w pamięć…
Zaciszne domowe wnętrze – jedno z idealnych miejsc na popełnienie kolejnej językowej gafy. Tu przynajmniej ilość obserwatorów jest mocno ograniczona
To był pierwszy trochę-romantyczny wieczór w domu u mojego jeszcze-nie-chłopaka. Gdy już puściliśmy film i bezczelnie wzięliśmy się za chrupanie paluszków, odezwała się moja pedantyczna dusza. Postanowiłam upewnić się, czy chłopakowi nie będą przeszkadzać okruszki w łóżku.
Oczywiście źle położyłam akcent.
– Nie masz nic przeciwko duszyczce (psihula) w swoim łóżku? – niepewnie zerknęłam w jego stronę, przekonana że pytam o okruszki (psihula).
– It’s okey – zmierzył mnie wzrokiem i szeroko się uśmiechął.
Pewnie, że okej… Parę miesięcy zajęło mi zrozumienie tego, co właściwie powiedziałam tamtego wieczoru. Do tej pory jesteśmy razem także „nie ma tego złego”… 😉
Miejsce 2: (Nie)dopasowane słownictwo
Jeżeli kiedykolwiek uczyliście się języka sami (bez podręcznikowych pomocy) to zapewne wiecie, jak trudno jest odróżnić słowa używane potocznie od tych normalnych. Ja szczególnie mocno przekonałam się o tym podczas zakupów w supermarkecie.
Gdyby układ produktów w sklepie był bardziej przejrzysty, ta gafa nigdy nie miałaby miejsca. Znalazłabym to, po co przyszłam i tyle byłoby po mnie…
– Przepraszam, gdzie znajdę papier toaletowy? – zagubiona między sklepowymi półkami w końcu podeszłam do wykładającej towar.
Oczywiście to byłoby zbyt piękne, gdyby pytanie właśnie tak zabrzmiało. W rzeczywistości, z uśmiechem na twarzy, zapytałam o papier do dupy.
Jeśli myślicie, że to koniec moich supermarketowych popisów to wspomnę, że innym razem na dziale mięsnym popisałam się prosząc o cycki kurczaka.
Miejsce 1: Jedna niewinna literka, która sprawiła, że chciałam zapaść się pod ziemię
Zmiana jednej literki może wiele zmienić. Przekonałam się o tym, gdy zaliczyłam największą z możliwych wpadek językowych.
Pewnego styczniiwego dnia miałam nastrój na całkowite zanurzenie w greckiej kulturze. Na pewno nie raz w greckich kawiarniach widzieliście panów pochylonych nad tavli — drewnianą planszą, po której z zapałem rzucali malutkimi kostkami i przesuwali okrągłe pionki. Właśnie podczas kawy ze znajomymi, wpadłam na pomysł, że dziś nadszedł ten dzień, w którym nauczą mnie zasad tavli.
Miała być pełna emocji gra w tavli, a wyszło jak zwykle…
Podekscytowana od razu przywołałam młodego kelnera.
– Ehete kavli? – zapytałam, a twarz obsługującego w mgnieniu oka przybrała najbardziej intensywny odcień czerwoności.
Jeśli nie rozumiecie błędu — nic nie szkodzi. Ja też nie rozumiałam. Jak się okazało w pytaniu podmieniłam pierwszą literę nazwy gry. Zamiast zapytać kelnera o to, czy ma tavli, zapytałam czy ma… wzwód! Tu pragnę zauważyć, że zrobiłam to w bardzo uprzejmy sposób — zwróciłam się do niego w liczbie mnogiej!
To mi nie wystarczyło. Gdy połowa kawiarni ucichła i nastąpiła dziwna konsternacja kontynuowałam festiwal poniżenia.
– Chcę, żeby znajomi mi pokazali jak się w to gra! – dokładniej wyjaśniłam swoje intencje. Niepotrzebnie, bo wszystko się złożyło w jeszcze bardziej logiczną całość.
Potem były salwy śmiechu i zalani łzami znajomi, którzy jako tako próbowali wyjaśnić kelnerowi moje niedouczenie. Nade mną z kolei pastwili się kolejne dwa miesiące nie chcąc wytłumaczyć, co dokładnie powiedziałam i konsekwentnie umawiając się ze mną we wspomnianej kawiarni co najmniej raz na tydzień.
HIT!: Niewłaściwe słowo, w niewłaściwym czasie, do niewłaściwej osoby
Ta wpadka to był absolutny hit i niekwestionowana zwyciężczyni językowych wpadek. Była na tyle bezkonkurencyjna, że postanowiłam umieścić ją na osobnym podium. Kiedy już myślałam, że wpadką z kelnerem pozamiatałam wszystko, przypomniał mi się ślub kuzyna mojego chłopaka.
Śluby w Grecji zbierają tłumy. Tak duże, że często nawet nie wejdziecie do kościoła.
– No już, nie wstydź się… podejdź trochę bliżej – prawie-teściowa była wyraźnie zaniepokojona tym, że niewiele ze ślubu zobaczę. Delikatnie wypchnęła mnie do przodu, tak że znalazłam się w pierwszym rzędzie.
– Wstydzić się? Czego? Chyba nie wydadzą mnie za mąż? – obróciłam się, dziarsko odpowiadając. Dopiero, gdy zobaczyłam wzrok mojego chłopaka zrozumiałam, że coś poszło nie tak….
Otóż, logiczne wydawało mi się, że greckie „wydawanie za mąż” (na me pandrepsun) będzie pochodzić od słowa „ślub” (gamos). Moje niedoczekanie. Zamiast przyszłą teściową zapytać o to, czy przypadkiem nie wydadzą mnie za mąż, z szerokim uśmiechem zapytałam, czy mnie nie… wyruchają (na me gamisun).
Jak widzicie język grecki jest piękny choć pułapek też jest całkiem sporo. Jednak mimo wszystko warto! Jeżeli macie opory i za nic nie możecie się przełamać, by zacząć mówić po grecku to wirtualnie poklepuję Was po ramieniu i uspokajam: „Nie martwcie się! Wszystkie najgorsze błędy, jakie mogły zostać popełnione, już zostały popełnione”. 😉 Więc… do boju kochani!
A jakie były największe błędy, jakie Wy popełniliście podczas nauki greckiego?
