Jak zwiedzić Ateny „jak lokalny”?

„Tu nie ma nic ciekawego” –  wzrokiem przeczesujesz mapę swojego miasta. Próbujesz znaleźć coś, co może spodobać się znajomemu, który po raz pierwszy przyjedzie Cię odwiedzić. W końcu jest!

SONY DSC

Dlaczego wyjdziecie na  spacer po rynku, zahaczycie o kamienice w starej części miasta, wyskoczycie do baru na imprezowej ulicy, zamiast przejść się po okolicznym targu lub po Twoim osiedlu?

Tak wiem… tam przecież nie ma nic ciekawego…

Zwiedzanie miasta „jak lokalny” to ściema!

Przewracam oczami, gdy po raz kolejny znajomy chce „odkryć Ateny z perspektywy lokalsa”. Po pierwsze, XV wiek i czasy wielkich odkryć geograficznych już minęły – wszystko zostało odkryte. Poza tym wzdryga mnie na określenie „lokals”… Jest i trzeci powód.

Podczas gdy my turyści wylewamy siódme poty, by miasto odkryć z perspektywy Ateńczyków, Ateńczycy najzwyczajniej w świecie… nie są zainteresowani odkrywaniem swojego miasta! Co innego, gdy wyjeżdżają poza jego granice i zamienią się w turystów.

SONY DSC

Pamiętam maślany wzrok mojej greckiej znajomej, która lutowego popołudnia z otwartą buzią chłonęła intensywne kolory opolskiego blokowiska. I różnorodność mieszkań, które opakowane w bezkształtny blok, wydawały się z zewnątrz takie same.

Nie mogłam zrozumieć głębokich wzdechnięć, oklasków, ciągłego szarpania za rękaw uzupełnianego błagalnym tonem o przedłużenie spaceru. Pół roku później wprowadziłam się do Aten.

Wtedy zrozumiałam…

Z turysty w mieszkańca, czyli najgorsza przemiana, jakiej możesz doświadczyć

Po pierwszych dniach przeprowadzki wszystko było nowe i fascynujące – pompony u butów Evzones podskakujące podczas zmiany warty, stoiska z piramidami warzyw i owoców na centralnym targu, kolorowe donice zastawiające ulice Plaki. I oczywiście Akropol spoglądający na to wszystko z góry.

SONY DSC

Ekscytujące były codzienne podróże metrem. Sklejone wagoniki łączyły najważniejsze atrakcie – szybko, bez konieczności tracenia czasu na nużące dojścia. Z twarzą przyklejoną do okna wyglądałam kolejnych stacji. Odliczałam kropki na trójkolorowym schemacie linii i czas potrzebny na przejazd od jednej do kolejnej. Z rytmu wybijały mnie dźwięki akordeonu albo gitary. Odrywałam się od szyby, by zerknąć na grajka, który kołyszącym krokiem przechodził przez kolejne wagony. I pasażerów-zombi, chowających twarze za książką lub ekranem smartphona.

Nie wiem, w którym momencie stałam się jednym z nich.

Pompony u butów Evzones przestały podskakiwać, donice przy ulicach zamiast cieszyć, wadzić. Akropol zniknął w gąszczu czteropiętrowych budynków.

„Proszę zatrzymać metro! Ja wysiadam!”

Tak jak co dzień siedziałam w szarym metrze. Betonowe ściany za oknem i miarowe postukiwanie komboloi powoli wprawiały mnie w trans. Oczy stawały się coraz cięższe. Nagle skronie przeszyło ostrze noża. Przez uchylone okno wpadł mroźny powiew wiatru. Zielona linia metra wyjechała na ziemię. Po lewej stronie na wzgórzu znów królował Akropol. I gdy po raz kolejny zrozumiałam, że przestał mnie zachwycać, postanowiłam coś z tym zrobić.

SONY DSC

Gdy tylko dojechałam do kolejnej stacji, poderwałam się z siedzenia. A chwilę później usiadłam. I pozwoliłam, by wagoniki leniwie dotoczyły się do ostatniej stacji w Pireusie.

Zapomniałam kiedy ostatni raz tam byłam. I kiedy ostatni raz byłam w miejscach, w kórych serce zaczynało bić szybciej. Tak, jak podczas pierwszych spacerów wokół fontanny przed parlamentem, wśród wąskich uliczek Plaki, czy w stronę Akropolu.

Gdy zrozumiałam, że wszystkie atrakcje przestały mnie zachwycać, postanowiłam zachwycić się miejscami zwykłymi.

Zeszłam z turystycznych szlaków i wróciłam do domu. W briki wstawiłam kawę a sama wyszłam na balkon. Wykręciłam do przyjaciółki, by wpadła na kolację. A wieczorem podjechałyśmy jej autem na nadmorski deptak pachnący prażoną kukurydzą.

Bo czy w zwiedzaniu „jak lokalny” nie chodzi o to, by poprostu dać się ponieść codzienności?

Ateny nieznane: Jedwabny Szlak [fotorelacja]

Przesuwam koniuszkami palców po kolejnych materiałach – od miękkiej bawełny po szorstki dżins. Wyciągniętą dłoń z każdym krokiem łaskoczą coraz to inne faktury. Plusz, drelich, flanela, len, dżersej, żakard… Chciałabym nazwać je wszystkie, ale nie potrafię.

Rzut beretem od Monastiraki, na ulicach Kalamiotou i Perikleous wszystkie sklepy sprzedają to samo…

Jedwaby szlak w Atenach

„Retro żakiet, kloszowana spódnica, poszewka na poduszkę, która od tygodni leży naga w salonie…” – z wykesponowanych materiałów mogłabym uszyć tysiące rzeczy.

Jedwaby szlak w Atenach

Ale nie uszyję nic.

Jedwaby szlak w Atenach

Oparte o ściany budynków, ciasno zwinięte rulony są bezpieczne – nawet z maszyną do szycia nie potrafiłabym ich okiełznać.

Jedwaby szlak w Atenach

Przyglądam się babuszkom, które wiedzą jak podporządkować sobie wszystko, co wpadnie im pod igłę.

Jedwaby szlak w Atenach

Kobietom, które metrami tkanin, przebierają tak zwinnie, jak wieszakami z uprasowanymi w kant spodniami.

Jedwaby szlak w Atenach

Spod pach wyglądają złożone w kostkę różnokolorowe materiały. Staruszki podsuwają sobie pod nosy stonowaną pasiastą bawełnę albo ekstrawagancką, pełną printu z palmami zdobycz.

Jedwaby szlak w Atenach

Pod słońcem zerkają na każdy milimetr kupionego materiału.

Jedwaby szlak w Atenach

I cieszą się jak nastolatki, które na wyprzedaży wyhaczyły najnowszą kolekcję!

Jedwaby szlak w Atenach

Rozładam się na krześle w lokalu obok sklepów. I gdy tylko zapach kawy miesza się z zapachem barwników z rozwieszonych materiałów…

Jedwaby szlak w Atenach

…lubię myśleć, że tu właśnie tu przebiegał Jedwabny Szlak.

Najstarsza stacja meteorologiczna na świecie. Wieża Wiatrów w Atenach

Wyciągnięta na dwanaście metrów ośmiokątna Wieża Wiatrów góruje nad Rzymską Agorą. Na tle połamanych kolumn wygląda zbyt dobrze. Otwarte drzwi zapraszają światło do marmurowego wnętrza, ale i bronią przed wścibskimi spojrzeniami turystów.

Do położonej w Atenach Wieży Wiatrów prowadzą trzy wysokie do łydki stopnie. Gdy tylko je pokonasz po plecach przejdą Ci ciarki. Temperatura w środku wieży jest o parę stopni niższa, niż na zewnątrz. Poza tym, to właśnie tu mieściła się najstarsza stacja meteorologiczna na świecie! I jeszcze punkt kontroli czasu sprzed ponad 2000 lat!

PANO_20170324_105254

Projekt astronoma i architekta Andronikosa z Kyrros, który zaprojektował Wieżę Wiatrów był dziełem „3 w 1”: wskaźnikiem wiatru, zegarem słonecznym oraz wodną klepsydą. Po wszystkich zostało wspomnienie.

Ośmiometrowy wykonany z brązu posążek Trytona zwieńczał dach. Półczłowiek-półryba obracał się w zależności od tego, skąd zawiało.

tower of winds

Płaskorzeźby, które się uchowały na ścianach wieży przedstawiają osiem różnych wiatrów. Każdy z uskrzydlonych mężczyzn nadciąga z innej strony świata, każdy przynosi coś innego: od ciepłego powiewu po przeszywający chłód, od urodzaju po zniszczenie. Zegary słoneczne znajdowały się na ścianach tuż pod nimi.

W czasie niepogody oraz w nocy do pomiaru czasu służyła klepsydra, zamontowana wewnątrz wieży. Urządzenie napędzane było źródłem, bijącym z położonego niespełna 200 metrów dalej Akropolu. Po zaawansowanym mechanizmie pozostał zbiornik i kilka rowków w podłodze.

SONY DSC

Wieża zmieniała się na przestrzeni wieków. Używana przez kupców do odczytywania czasu, z czasem została kościołem, a następnie teke czyli muzułmańskim klasztorem.

Współcześni pamiętają ją zasłoniętą – szczelnie jak ferrari, które właściciel musiał na chwilę zostawić w nieciekawej dzielnicy. Dlatego, gdy po latach renowacji Wieża Wiatrów została w końcu została odsłonięta, nie mogła odpędzić się od towarzystwa.

SONY DSC

Ekscytacja z czasem opadła. Zapomnieliśmy o Wieży Wiatrów. Wtopiła się o otoczenie. A jeżeli ktoś z lokalnych ją wspomnina to zamiast „Wieży Wiatrów” używa zdrobniałego „Aerides” (wiatry).

Może to dlatego, że z wieżą jest jak z wiatrami – wolimy czuć ich obecność, patrzeć jak stawiają nam włosy na rękach, zamiast o nich mówić? Szczególnie podczas 40-stopniowych upałów…

Dziwne zdjęcia. Ateny mojej mamy [fotorelacja]

Wszystkie wizyty mają wspólną cechę: kiedyś się kończą. Przed wyprawianiem na metro, wpakowaniem do autobusu czy pożegnaniem na lotnisku zawsze robię to samo. Zabieram wyjeżdżającym ich telefony i aparaty, podłączam do laptopa, zaznaczam pliki, kopiuję. Tworzę nowy folder o nazwie „dziwne zdjęcia”. Dodaję podkreślnik i imię fotografa. Do folderu wrzucam wszystko, jak leci.

Dziwne zdjęcia leżakują do czasu porządków na pulpicie. Otwieram wtedy folder i zaczynam przeglądać słabe kadry zabytków albo miejsc, których sama nigdy bym nie sfotografowała. Próbuję zrozumieć sens utrwalenia połowy z obrazów. Co robi tu góra cebuli albo równo ułożone ziemniaki? Do czego przyda się dwadzieścia sześć ujęć Akropolu z różnych perspektyw?

Zbieram do kupy wszystkie wątpliwości i idę do autora zdjęć – tym razem do mojej mamy.

W odpowiedzi dostaję maila, a w nim wrażenia, które nosiła w sobie przez cały tydzień pobytu w Atenach i wspomnienia, które po nim zostały. Zapraszam Was na wycieczkę po Atenach oczami mojej mamy!

 Poleciałam do Aten z wizytą rodzinna i ten cel był najważniejszy. Oczywiście, że chciałam zobaczyć stolicę Grecji, ale nigdy nie pociągały mnie szczególnie wielkie miasta. Przytłaczały mnie swoimi wymiarami, wydawały się pozbawione duszy i możliwości kontaktu z ludźmi. A ja to lubię.

Poleciałam do Aten z wizytą rodzinną i ten cel był najważniejszy. Oczywiście, że chciałam zobaczyć stolicę Grecji, ale nigdy nie pociągały mnie szczególnie wielkie miasta. Przytłaczały mnie swoimi wymiarami, wydawały się pozbawione duszy i możliwości kontaktu z ludźmi. A ja to lubię.

Byłam w Atenach 20 lat temu. Po prostu "byłam”. Autokar zawiózł nas pod bramę Akropolu, przewodnik z parasolem w ręku, nieustający gest stukającego palca wskazującego w tarczę zegarka. Czas wyliczony, ograniczony.

Byłam w Atenach 20 lat temu. Po prostu „byłam”. Autokar zawiózł nas pod bramę Akropolu, przewodnik z parasolem w ręku, nieustający gest stukającego palca wskazującego w tarczę zegarka. Czas wyliczony, ograniczony.

Potem Pireus - szybki przemarsz. Statki wielkie, mniejsze, jachty. Zegarek, jego tarcza i palec. Szybko, szybko... Koniec zwiedzania Aten.

Potem Pireus – szybki przemarsz. Statki wielkie, mniejsze, jachty. Zegarek, jego tarcza i palec. Szybko, szybko… Koniec zwiedzania Aten.

Poleciałam więc znowu odwiedzić to miasto pomimo średniego zainteresowania starożytnością, archeologią i historią. Pamiętam czas lądowania. Zaspana zerknęłam przez okno. Rozświetlona stolica. Miliony świateł. Cudny widok.

Poleciałam więc znowu odwiedzić to miasto pomimo średniego zainteresowania starożytnością, archeologią i historią. Pamiętam czas lądowania. Zaspana zerknęłam przez okno. Rozświetlona stolica. Miliony świateł. Cudny widok.

Ateny są wielkie, ale nie przytłaczające. Ludzie po drugim dniu zakupów przyjaźnie machają przez witrynę piekarni.

Ateny są wielkie, ale nie przytłaczające. Ludzie po drugim dniu zakupów przyjaźnie machają przez witrynę piekarni.

6

Akropol. Fascynujące jak początki tego wyniosłego budownictwa przetrwały tyle wieków w swoim miejscu. Dotyka się historii. Czułam ją, nawet ja – mało historyczna.

Stąpałam po wykopaliskach. Dosłownie. Pozostałości murów, zabudowań przykrytych szklanymi płytami w chodniku, ogródku czy w alejce prowadzącej do prywatnej posesji. Do nowoczesnego domu wchodzi się stąpając po kilkutysięcznej historii.

Stąpałam po wykopaliskach. Dosłownie. Pozostałości murów, zabudowań przykrytych szklanymi płytami w chodniku, ogródku czy w alejce prowadzącej do prywatnej posesji. Do nowoczesnego domu wchodzi się stąpając po kilkutysięcznej historii.

10

Metro -3 linie! I znów niesamowite ! Najstarsza linia ruszyła w 1904 r.* Polecam rozwiązania typu karnet kilkudniowy. [* mowa o zielonej linii metra, która w 1904 roku linia została zelektryfikowana, a która już od 1869 roku funkcjonowała jako kolejka parowa.]

W całej wielkości tego miasta można przemieszczać sie do woli: zwiedzać, wyruszyć w przeciwnym kierunku, by wypić kawę z pięknym widokiem, odwiedzić polecaną cukiernię.

W całej wielkości tego miasta można przemieszczać się do woli: zwiedzać, wyruszyć w przeciwnym kierunku, by wypić kawę z pięknym widokiem, odwiedzić polecaną cukiernię.

8

9

Agora zachwyca świeżością produktów, starannością ich wyeksponowania, możliwością kosztowania. Mój raj.

Kafejki… kafeniony -wszechobecne i wypełnione ludźmi. Stoliki na zewnątrz, kwiaty we flakonach, lampki do wina, kolorowe poduszki, ozdobne grzejniki gazowe.

Kafejki… kafeniony – wszechobecne i wypełnione ludźmi. Stoliki na zewnątrz, kwiaty we flakonach, lampki do wina, kolorowe poduszki, ozdobne grzejniki gazowe.

Zniechęcały mnie duże miasta, a pokochałam Ateny z ich wieloma możliwościami.

Zniechęcały mnie duże miasta, a pokochałam Ateny z ich wieloma możliwościami.

Pomimo pory zimowej była zieleń. Może nie taka jak w maju, ale była obecna. I cieszyła.

Pomimo pory zimowej była zieleń. Może nie taka jak w maju, ale była obecna. I cieszyła.

Było zimo - to fakt. Nie pamiętam, kiedy wcześniej tak bardzo zmarzłam, a nie należę do zmarzluchów. Było słońce, był wiatr, był deszcz i było zimno. Ale było też pięknie!

Było zimo – to fakt. Nie pamiętam, kiedy wcześniej tak bardzo zmarzłam, a nie należę do zmarzluchów. Było słońce, był wiatr, był deszcz i było zimno. Ale było też pięknie!

„Może znasz to wszystko. Ale to tylko moje wrażenia i uśmiecham się do tych wspomnień. I niesamowite – każdej nocy od powrotu śni mi się Grecja. Jak zawsze.”

Doczytałam maila do końca i doszłam do wniosku, że czas najwyższy na zmianę nazwy folderu ze zdjęciami. Bo może od tysiąca ujęć ateńskiej codzienności, dziwniejsze jest jak szybko do niej przywykłam?

A Ty? Jak szybko przywykasz do otaczającej Cię rzeczywistości? Kiedy przestajesz wyglądać zza szybę autobusu, zmieniać drogę do pracy? I jak szybko oceniasz to, co Cię otacza za oczywiste?

Wyspa w sercu Aten? Chodź na Anafiotikę!

Białe sześcienne domki pokryte czerwonymi dachówkami, koty szwędające się po uliczkach tak wąskich, że musisz obrócić się bokiem, by podążyć ich śladem. W samym sercu Aten znajduje się wyspa. Gdy tylko tu trafisz, zakochasz się na zabój! Bo Anafiotika to spełnienie marzeń o ucieczce z pudełkowatej architektury Aten.

????????????????????????????????????

????????????????????????????????????

Kawałek stolicy z cykladzkim dziedzictwem

Anafiotika to mała wyspa. Niebieskie okiennice, zwisające bugenwille i zapach prania kręcący w nosie tylko wzmacniają to odczucie. Plakaty na ścianach domów, przypominają o pochodzeniu ich mieszkańców. W trzech językach zachęcają do odwiedzin Anafi – jednej z cykladzkich wysp, od której dzielnica w cieniu Akropolu wzięła swoją nazwę. Bo „Anafiotika” znaczy „małe Anafi”.

????????????????????????????????????

Pierwszymi mieszkańcami Anafiotiki byli robotnicy, którzy na polecenie Ottona I przybyli do Aten, zaraz po tym jak zostały stolicą niepodległej Grecji (XIX w.). Po godzinach pracy spędzanych przy remoncie pałacu króla Grecji, robotnicy budowali proste, domki przypominające te, które zostawili na swojej wyspie. Były one zupełnie różne od neoklasycystycznych budowli, stawianych za dnia.

????????????????????????????????????

Samowolka budownicza pod osłoną nocy

Mieszkańcy Anafiotiki nigdy nie mieli pozwolenia na wybudowanie swoich domów. Teren u stóp Akropolu ze względu na wartość historyczną był obszarem chronionym. Pierwsi mieszkańcy pod osłoną nocy przeszmuglowali potrzebne materiały i mgnieniu oka postawili izby dla swoich rodzin. Sprytnie wykorzystali jeden z zapisów ottomańskiego prawa, który nadawał własność do domów tym, którzy byli w stanie postawić je między zachodem, a wschodem słońca.

????????????????????????????????????

Podobno, gdy odpowiedni funkcjonariusze przybyli na miejsce zdarzenia, nie mieli serca do usunięcia nowych lokatorów. Jak łatwo zgadnąć, brak interwencji sprawił, że więcej osób poszło śladem sprawdzonego rozwiązania. W kolejnych latach do wyspiarzy z Anafi, dołączyli inni mieszkańcy Cyklad, a później również migranci z Azji Mniejszej.

????????????????????????????????????

Dalsze losy wielkomiejskiej wioski

Ze względu na badania archeologiczne prowadzone na terenie Anafiotiki w 1950 roku część wyspiarskiej zabudowy została zniszczona. Obecnie pospacerujecie tu wśród 45 domków, z których część nadal jest zamieszkiwana. Jak na prawdziwie grecką okolicę przystało na Anafiotice starczyło także miejsca na dwa kościoły.

????????????????????????????????????

Dróżki Anafiotiki ciągną się według sobie znanemu schematowi. Niektóre kończą się drewnianą furtką, inne – tarasem sąsiada. Ulice nie nie mają swoich nazw. Dlatego adres każdego z domów to po prostu „Anafiotika” i numer przypisany do budynku.

Wiosna, lato, jesień, zima – niezależnie od pory roku Anafiotika jest czarująca. I choć na próżno szukać tu tawerny, kawiarni czy sklepu z pamiątkami to nieustannie przyciąga ciekawskich, którym chciało się podejść parę stopni wyżej od tętniącej życiem Plaki. Czy będziecie wśród nich?

????????????????????????????????????

PRAKTYCZNIE:

Miejsce: Anafiotika, dzielnica Plaki po północno-wschodniej stronie Akropolu, Ateny

Dojście: Google Maps NIE PODAJE poprawnej lokalizacji Anafiotiki. Najbliższa Anafiotice stacja metra to Akropoli. Skorzystaj z wyjścia Makriyianni/Dionysiou Areopaghitou (prowadzącego do Muzeum Akropolu). Podejdź w górę deptakiem Makriyianni tak, by Akropol znajdował się na godzinie jedenastej. Na skrzyżowaniu z kolejnym deptakiem Areopagitou, skręć w lewo. Po 50 metrach, tuż przed starożytnym Teatrem Dionizosa, skręć w prawo, w ulicę Thrasillou. Po 150 metrach ulica zmieni nazwę na Stratanos. Idź dalej aż do momentu, w którym po swojej lewej stronie zobaczysz bielony kościółek, a po prawej żółty dom z niebieskimi okiennicami. To tu zaczyna się Anafiotika. Wejdź w drogę oznaczoną znakiem informacyjnym, jako droga bez przejazdu lub wybierz schodki pnące się w górę tuż przed kościołem.

Pogubiłeś się w instrukcjach? Wysiadając na stacji metra Akropoli, trzymaj się jak najbliżej wzgórza z Akropolem (ciągle mając je po swojej lewej stronie), a prędzej czy później odnajdziesz Anafiotikę.

Wskazówka: Anafiotikę najlepiej odwiedzić rankiem. O tej porze dnia słońce dociera niemal w każdy zakątek, czyniąc białe domki jeszcze bielszymi.